Valsspelende kinderen, dat is de normaalste zaak in deze competitieve wereld en dus nog niets om je zorgen over te maken. Al heel vroeg leren kinderen dat winnen cool is. En ze gaan er dus alles aan doen (valsspelen en liegen) om te zorgen dat ze winnen. Maar hoe reageer je daar nou op? Hoe leer je je kinderen dat valsspelen niet mag? En waarom doen ze het eigenlijk?

Valsspelen en de leeftijd van kinderen

Kinderen onder de vijf jaar spelen schaamteloos vals. Ze hebben niet eens door dat het misschien niet de bedoeling is. Ze zijn zich dus echt van geen kwaad bewust. Het is onderdeel van het spel. Na 5 jaar gebeurt het iets stiekemer. Er wordt sneaky onder de kaarten gekeken, er worden á la minute nieuwe regels verzonnen of net verkeerd geteld zodat ze toch iets beter uitkomen op een bordspel. Vanaf 8 jaar snappen kinderen dat valsspelen echt niet mag, dat het oneerlijk is en dat je de stempel “valsspeler” kunt krijgen en dat het dus ook consequenties kan hebben voor vriendschappen.

Spieken: valsspelen op school.

Gerelateerd aan het valsspelen in spelletjes, is het valsspelen op school: spieken! Veel ouders zijn geshockeerd als ze erachter komen dat hún kind gespiekt heeft. Maar heel eerlijk, heb jij nog nooit van je hele leven gespiekt? De kans is vrij klein dat je hier nee op antwoord. Uit een onderzoek onder 4.500 studenten blijkt dat maar liefst 97%  wel een keer heeft gespiekt.

Waar komt valsspelen en liegen vandaan?

Ieder kind liegt wel eens en speelt zo nu en dan vals. Maar waar komt dit gedrag eigenlijk vandaan? Er zijn een paar oorzaken (of drijfveren) te benoemen:

  1. Willen voldoen aan de (hoge) verwachtingen van ouders. Er zegt immers nooit iemand: “Oh, wat goed dat je verloren hebt.” Probeer dus een soort onvoorwaardelijke erkenning te geven. Laat je kind voelen dat winnen of verliezen niet uitmaakt voor jouw liefde. Zeg dan bijvoorbeeld “Wat heb je goed je best gedaan”
  2. Geef jij het goede voorbeeld? En dan dus even heel eerlijk? Kinderen hebben vanaf een jaar of 5 heel goed door dat jij zelf ook weleens liegt.
  3. Laat je kinderen zien en merken dat er bij jou ook weleens dingen niet goed gaan en hoe je daarmee omgaat. Dat het niet erg is om eens iets niet goed te doen.
  4. Prijs je kinderen wanneer ze eerlijk zijn over dingen die ze niet goed hebben gedaan. Beter eerlijk, dan stiekem gedrag. Leer ze zo de waarde van eerlijkheid. Beter eerlijk spelen en verliezen, dan valsspelen en winnen.

Wat kun je doen bij valsspelen?

Hoe je het beste omgaat met dit gedrag, is afhankelijk van de leeftijd van je kind. Belangrijk is dat je op het moment zelf, direct laat merken dat je kind(je) niet wegkomt met het valsspelen.

Onder de vijf jaar

Maak een grapje, laat merken dat je het opmerkt en dat dit niet de bedoeling is. Treed niet streng op, je kindje is zich er absoluut niet van bewust dat het niet juist is. Dat is dus nu aan jou om dit te leren.

Tussen de 5 en 8 jaar

Je kunt nu je kind iets meer aanspreken op het valsspelen. Vraag eens waarom hij of zij dit doet. Leg uit dat het niet de bedoeling is en dat dit kan betekenen dat andere kinderen bij constant valsspelen het niet leuk meer vinden om met hem of haar te willen spelen.

Vanaf 8 jaar

Wanneer een kind van 8 jaar altijd valsspeelt, is hier misschien meer aan de hand. Een kind zal hier ook last van krijgen op school of onderling met vrienden. Probeer de onderliggende reden te achterhalen.