Wanneer je een nachtangst (Pavor Nocturnus) bij je peuter voor het eerst meemaakt, schrik je waarschijnlijk. Je peuter is erg overstuur en lijkt ontroostbaar. De eerste keer denk je misschien dat het een nachtmerrie is geweest. Maar dit is eigenlijk iets anders. Wat zijn nachtangsten? Wat kun je doen om het te voorkomen en kun je je kindje troosten op het moment zelf?
Nachtangst bij je peuter: wat is het?
Nachtangst (Pavor Nocturnus), ook wel night terrors genoemd is een slaapprobleem dat zich met name voordoet bij peuters. Je kindje krijgt een angstaanval in haar slaap, is erg overstuur, huilt, schreeuwt en lijkt niet benaderbaar. Zij ontstaan wanneer het kind van een lichtere fase van slapen naar een diepere fase van slapen gaat. Dit is de eerste periode na het slapen gaan. Meestal komen deze angsten op hetzelfde tijdstip terug.
Nachtangsten peuter: wat zijn de symptomen
Je peuter krijgt vaak in de eerste periode na het slapen gaan (in de 1ste 1,5 tot 3 uur) een angstaanval. Het huilt, roept, kan rood aanlopen, zweten, een versnelde hartslag hebben, wild bewegen en als je wilt troosten word je misschien ook nog wel geslagen of geschopt. Je kindje is ontroostbaar en je lijkt geen contact te kunnen maken. Het lijkt of je kindje wakker is, maar dat is niet zo. Geen fijne ervaring dus als ouder. Gelukkig duren de aanvallen meestal niet lang, meestal een paar minuten én nooit langer dan een half uur. Het kan van het ene op het andere moment stoppen. Wanneer je kindje later ontwaakt, weet het van niets. Dat is direct ook één van de grote verschillen met een nachtmerrie.
Nachtmerrie of Nachtangst?
Er zijn 2 grote verschillen. De meeste nachtmerries komen in de REM slaap voor of tegen de ochtend. Nachtangsten komen voor aan het einde van de eerste slaapcycli: dus in de eerste 3 uur van de slaap. Daarnaast kan een peuter zich de volgende dag vaak nog wel iets van het nare gevoel of de nachtmerrie herinneren. Van een nachtangst aanval weet je peuter niets meer.
Wanneer komen nachtangsten voor?
Het komt met name voor bij peuters in de leeftijd vanaf drie jaar. Daarna rijpen de hersenen en groeien de meeste kinderen eroverheen wanneer zij een jaar of 5 zijn. Gemiddeld heeft zo’n 1 op de 20 kinderen hier last van. Jongens hebben er vaker last van dan meisjes.
Waardoor wordt nachtangst veroorzaakt?
Tijdens je slaap heb je een aantal slaapcycli van ieder gemiddeld 1,5 uur. Je hebt bijvoorbeeld een lichte slaap, waarna je in de diep slaap valt en vervolgens ga je tegen de ochtend weer wat lichter gaat slapen. Tussen deze slaapcycli heb je een overgang. Wanneer deze overgang niet helemaal soepel verloopt kunnen er nachtangsten ontstaan. Wanneer je ouder wordt en een goed slaappatroon ontwikkelt, groei je hierover heen.
Nachtangsten komen vaker voor wanneer je kindje stress heeft, vermoeid is of iets naars heeft meegemaakt.
Wat kun je doen om nachtangst te voorkomen?
Helaas niet zo veel. Nachtangsten gaan vanzelf weer over wanneer de hersenen voldoende ontwikkeld zijn. Wel kun je het aantal aanvallen misschien beperken door te zorgen dat je kindje voldoende rust krijgt en een vast slaappatroon/ ritueel krijgt. Wanneer je kindje altijd op hetzelfde tijdstip een aanval krijgt, kun je het net voordat tijdstip even wakker maken en bijvoorbeeld naar de wc laten gaan. Je kindje krijgt dan een nieuwe slaapcyclus en zo doorbreek je het moment van de overgang.
Hoe help je je peuter bij aan nachtangst aanval?
Het is een naar gezicht, maar gevaarlijk is nachtangst gelukkig niet. Op het moment dat je kindje een aanval heeft, wil je je kindje graag troosten. Het is eigenlijk het beste om je kindje te laten slapen. Wanneer je het wakker maakt, zal het langer duren voordat het weer normaal verder slaapt. Je kunt wel proberen om je peuter iets te kalmeren. Doe dit voorzichtig en kijk hoe je kind reageert. Vaak is het zo dat een kind nog meer overstuur raakt omdat het zich bedreigd voelt. Praat kalm of streel zachtjes de haren en wangen, wanneer je merkt dat het averechts werkt kun je beter stoppen.
Je voelt je vaak machteloos, bedenk dat je kindje hier de volgende ochtend niets van weet en dat het vanzelf over gaat. Jij hebt er dus meer last van dan je je peuter zelf.
Naar de huisarts met nachtangst?
In principe gaat het vanzelf over. Maak je je echter zorgen dan kun je natuurlijk altijd even langs de huisarts gaan om te checken of het echt om nachtangst gaat.
