Meningitis oftewel hersenvliesontsteking of nekkramp is een zeer gevaarlijke ziekte die regelmatig voorkomt bij baby’s en kinderen. 1 op de 5.000 tot 10.000 kinderen krijgt een hersenvliesontsteking. Pasgeborenen zijn gevoeliger en bovendien is het bij hen moeilijker herkennen. Goed om dus om je even te verdiepen. Wat is een hersenvliesontsteking? Wat zijn de symptomen bij baby’s en kinderen? Wat kun je doen?
Hersenvliesontsteking : wat is het?
De hersenen en het ruggenmerg worden beschermd door 3 vliezen, de meningen. Deze vliezen kunnen ontstoken raken door een bacterie, virus, gist of een schimmel. De virale vorm komt het meeste voor en is een stuk minder ernstig dan de bacteriële vorm. Het is een zeer ernstige ziekte die iedereen kan krijgen. De helft van de alle hersenvliesontstekingen bij kinderen wordt gezien bij kinderen jonger dan 5 jaar. Het komt het hele jaar voor, met een piek in de winter en de lente. Je baby of kindje kan al binnen een paar uur doodziek zijn, zorg dus dat je de symptomen herkent.
Hersenvliesontsteking : wat zijn de symptomen?
Dis is de belangrijkste vraag omdat een tijdige diagnose van levensbelang kan zijn. Hoe kun je een hersenvliesontsteking herkennen? De symptomen bij een hersenvliesontsteking veroorzaakt door een virus zijn minder heftig dan wanneer deze veroorzaakt is door een bacterie.
Helaas zijn de verschijnselen bij pasgeboren baby’s vager en is het dus moeilijker te herkennen.
Hersenvliesontsteking : wat zijn de symptomen bij een baby?
Let op: deze symptomen komen niet altijd tegelijk voor. Neem geen risico wanneer je het niet vertrouwd en ga altijd naar de huisarts of het ziekenhuis.
- Grauwe huiskleur
- Maakt een kreunend geluid
- Onrustige ademhaling
- Huilen makkelijker (prikkelbaar)
- Lusteloos
- Willen niet graag opgepakt worden
- Drinken minder
- Overgeven
- Bij het verschonen van de luier wordt gehuild omdat de hersenvliezen dan opgerekt worden en dat is pijnlijk
- Bolle Fontanel, dit is overigens niet altijd zo
- Minder alert
- Koorts, maar het kan ook ondertemperatuur zijn
- Eventueel roodpaarse vlekjes die niet verdwijnen wanneer je er een doorzichtig glas op drukt (enkel bij de bacteriële besmetting)
Let op: nogmaals je baby hoeft dus niet van alle symptomen last te hebben. Ga bij twijfel altijd naar de huisarts.
Hersenvliesontsteking : wat zijn de symptomen bij een kind/ volwassene?
Het begint vaak met verschijnselen die lijken op die van een gewone griep: plotseling hoge koorts, onwel zijn, koude rillingen en spierpijn.
Nekstijfheid is een typisch verschijnsel, je kindje kan de kin niet op de borst leggen. Het laat vaak het hoofdje iets achterover hangen.
Andere klachten bij een hersenvliesontsteking kunnen zijn:
- Koorts
- Overgeven of misselijk
- Verminderde eetlust
- Niet goed tegen licht kunnen
- Sufheid
- Verwardheid
- Hoofdpijn
- Gewrichtspijnen
- Koude handen en voeten
- Epilepsie
- Minder goed zicht
- Soms roodpaarse plekjes die niet verdwijnen wanneer je er een glas op drukt (enkel bij een bacteriële besmetting)
Hersenvliesontsteking : wat is de oorzaak?
Hersenvliesontsteking wordt voornamelijk veroorzaakt door een virus en door een bacterie. Wanneer het veroorzaakt wordt door een bacterie is het verloop ernstiger. Dit begint vaak met een bloedvergiftiging veroorzaakt door een van van de volgende bacteriën: meningokok, pneumokok of Haemophilus influenzae type b (Hib). Dit komt gelukkig steeds minder voor vanwege het Rijksvaccinatieprogramma. Je kunt je kinderen gratis laten inenten. Deze bacteriën bevinden zicht in de neus en keelholte van een besmet persoon. Deze worden via de lucht verspreid wanneer iemand bijvoorbeeld niest of hoest. Daarnaast zit het ook in de ontlasting. Vaak je handen wassen dus.
Ook kan je kindje een hersenvliesontsteking krijgen door de Bof. Pasgeboren baby’s tot 4 maanden kunnen het daarnaast oplopen door in aanraking te komen met een koortslip. Tevens kan je kindje dit krijgen als complicatie van een andere ziekte zoals een longontsteking of middenoorontsteking. Let dus altijd goed op als je kind dit heeft en plotseling veel zieker wordt.
Hersenvliesontsteking : wanneer naar de huisarts of het ziekenhuis?
Wanneer je het vermoeden hebt dat je baby of kindje mogelijk hersenvliesontsteking heeft, neem je het beste zo snel mogelijk contact op met je huisarts. Dit is een ziekte die in sneltempo verergerd. Hoe sneller de diagnose wordt gesteld, hoe beter het te controleren is en hoe minder risico je loopt op blijvende schade. Wanneer de huisarts denkt dat het om een hersenvliesonsteking gaat, worden jullie direct doorgestuurd naar het ziekenhuis.
Kun je je huisarts niet bereiken? Ga dan direct naar het ziekenhuis.
Hersenvliesontsteking : diagnose
Om met zekerheid vast te kunnen stellen of het een hersenvliesontsteking is, wordt er door middel van een ruggenprik vocht afgenomen van het ruggenmerg. Dit staat in verbinding met het hersenvocht. wanneer dat ontstoken is zie je dit ook in het ruggenmergvocht. Na onderzoek weten ze ook of het door een virus of door een bacterie is veroorzaakt waarna de juiste behandeling kan starten. Wanneer het kindje al te ziek is, wordt direct gestart met antibiotica om geen tijd te verliezen en verder risico te lopen.
Hersenvliesontsteking : behandeling
Een ontsteking veroorzaakt door een virus gaat meestal binnen 1 tot 2 weken vanzelf weer over. Een bacteriële infectie moet zo snel mogelijk behandeld worden met antibiotica in het ziekenhuis. Hoe lang het herstel duurt, verschilt enorm per individu. Dit is onder andere afhankelijk van het aanslaan van de medicijnen. Ook wanneer je kindje ontslagen is uit het ziekenhuis, is het vaak nog een periode moe en zwak.
Hersenvliesontsteking : de gevolgen
Een hersenvliesontsteking kan zeer ernstige gevolgen hebben, zelfs met een dodelijke afloop. De lange termijn gevolgen zijn bij iedereen anders, dit heeft alles te maken met de ernst en het wel of niet vroegtijdig signaleren. Sommige patiënten hebben nergens last van en anderen krijgen last van bijvoorbeeld een verlamming of doofheid. Ook kan het leiden tot minder goed kunnen leren of nadenken, minder snel kunnen praten of gedragsproblemen.
Hersenvliesontsteking besmettelijk?
Ja, een hersenvliesontsteking is besmettelijk. Er zit wel verschil in tussen de minder gevaarlijke vorm door het virus en de bacterie.
De gevaarlijk variant veroorzaakt door de bacterie komt minder voor. dit komt ook doordat het minder besmettelijk is. De bacterie kan moeilijker buiten het menselijk lichaam leven. Dit is dus overdraagbaar bij dicht menselijk contact. Dit hebben baby’s natuurlijk wel sneller door het verschonen en het knuffelen.
Het virus is besmettelijker. Dit virus zit in de keel en in de ontlasting van iemand die besmet is.Het verspreidt zich dus door niezen en hoesten en via minder goede hygiëne na het toiletbezoek.
Hersenvliesontsteking voorkomen?
Er zijn een aantal voorzorgsmaatregelen die je kunt nemen om het risico op hersenvliesontsteking te verkleinen:
- Laat je baby inenten via het Rijksvaccinatieprogramma
- Was de handen van jou en je baby/ kindje na ieder toiletbezoek en voor het eten
- Ben jij of je baby in aanraking geweest met iemand die een hersenvliesontsteking bleek te hebben, neem dan contact op met je huisarts
