De fopspeen geven aan je baby, een duivelsdilemma? Want waar doe je nou goed aan? Is een fopspeen slecht voor je baby? Wat zijn de voordelen en wegen deze op tegen de nadelen van het gebruik van een speen? Zorg in ieder geval dat je op de hoogte bent, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken.
Fopspeen: wat is een speen?
Een fopspeen is een rubberen of siliconen speen zonder fles eraan vast. Meestal zit er ook een plastic randje aan, zodat de speen niet ingeslikt kan worden. Er zijn spenen met een ronde vorm, dat is de vorm van je tepel (herkenbaar dus), of spenen met een afgeplatte kant (de dentalspeen) waardoor ze minder snel uit de mond vallen en je hebt ook nog speentjes met een knuffel eraan. Dat is handig voor jou, zo vind je de uitgevallen speen weer snel terug.
Fopspeen: waarvoor gebruik je een speen?
Een fopspeen speelt in op de natuurlijke zuigbehoefte van je baby. Je houdt je baby dus een beetje voor de gek, vandaar de naam fopspeen. Het zuigen op een speen biedt troost en heeft een rustgevend en stress verlagend effect. Je baby wordt door het zuigen op speen dus sneller rustig of valt makkelijker in slaap.
Fopspeen: wat zijn de voordelen van een speen?
Speen brengt troost en rust
Het zuigen op een speen troost je baby sneller op momenten dat het bijvoorbeeld met knuffelen en wiegen even niet lukt. Het is ook handig wanneer je een krijsende baby net even niet kunt gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan een rij voor de kassa in de winkel. Ook kan het de onrust verlichten bij krampjes. Je baby voelt zich sneller prettig en zo ervaar jij ook minder stress.
Speen laat makkelijker slapen
Het kan zijn dat je baby moeilijk in slaap valt. Baby’s vinden het zeker in het begin vaak lastig om alleen in slaap te vallen. Door het rustgevende effect van het zuigen op een fopspeen zal je baby waarschijnlijk sneller in slaap vallen.
Speen is beter dan duimzuigen
Duimzuigen is op de lange termijn slechter voor de stand van de kaak en het gebit. Een duim duwt harder dan een soepele speen waardoor de stand blijvend verandert en bij een speen slechts tijdelijk (mits je op tijd stopt). Daarnaast pak je een duim straks ook niet af. Een fopspeen leer je op termijn dus makkelijker af.
Speen verkleint mogelijk de kans op wiegendood
Er zijn onderzoeken die aangeven dat het gebruik van een speen de kans op een wiegendood verkleint. Dat zou onder andere komen doordat de kans kleiner is dat je baby met de neus en de mond op het matras blijft liggen. Daarnaast zou het gebruik van een speen ervoor zorgen dat de tong meer naar voren ligt in de mond waardoor de luchtweg beter vrij blijft.
Dit klinkt eigenlijk allemaal ideaal. Waarom zou je er misschien toch even over na moeten denken?
Fopspeen: wat zijn de nadelen?
Productie borstvoeding neemt af
Wanneer je baby zuigbehoefte heeft, heeft het zin om te eten. Je baby zal krachtig op de speen zuigen, waardoor het een deel van de kracht zal verliezen. Je baby zuigt dan minder hard en minder lang aan de borst dan wanneer je geen speen zou gebruiken. Omdat borstvoeding werkt op basis van vraag en aanbod zal dan de melkproductie waarschijnlijk teruglopen.
Baby drinkt minder goed: zuigverwarring
Het drinken aan de borst vereist een andere techniek dan het zuigen op een fopspeen. Wanneer je baby op dezelfde manier aan de borst zuigt als op een speen, zal het geen melk kunnen drinken. Omdat je baby, zeker in het begin, nog goed moet leren om aan de borst te drinken kan het gebruik van een speen dus een belemmering zijn voor het geven van borstvoeding. Je baby heeft honger, wil graag drinken maar het lukt niet (of minder goed) om melk uit de borst te drinken. Je baby raakt gefrustreerd en zal mogelijk zelfs de borst gaan weigeren. Ook kan de andere zuigtechniek leiden tot andere issues zoals pijnlijke tepelkloven.
Tijdelijk effect op kaakstand en melkgebit
Het zuigen op een speen heeft een tijdelijk effect op de stand van de kaak en de melktanden. Mits je het speentje afleert voordat het gaat wisselen van tanden (ronde 5 jaar). Het effect is dus tijdelijk, in tegenstelling tot het duimzuigen.
Afscheid nemen van de speen
Je wil waarschijnlijk niet dat je kindje nog met een speen loopt wanneer het naar school gaat? Dus je zult het weer af moeten leren. Dat kan best lastig zijn, aangezien sommige kindjes enorm gehecht zijn aan de speen. Het kan dus een periode lastig zijn met een paar dagen moeilijker in slaap vallen en de nodige huilsessies.
Kans op middenoorontsteking
Volgens onderzoek kan het gebruik van een speen leiden tot een middenoorontsteking. Met name bij oudere baby’s en peuters, die gedurende de dag een lange periode op de speen zuigen.
Fopspeen wel of niet?
Of je een fopspeen gebruikt, is natuurlijk aan jou en ook afhankelijk van de situatie. Het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid geeft wel het volgende advies over het gebruik van een fopspeen: wanneer je besluit een speen te gaan gebruiken, probeer dit dan uit te stellen tot het moment dat de borstvoeding goed op gang is. Zo geef je je baby de kans om echt goed te leren drinken, is er minder snel sprake van zuigverwarring en loop je minder risico dat de melkproductie terugloopt. Beperk daarnaast het gebruik tot echte troost momenten en het in slaap vallen.
Fopspeen : tips voor het gebruiken van een speen
Wanneer je de speen gaat gebruiken, kijk dan zeker ook nog even naar deze tips:
Fopspeen en hygiëne
Je baby heeft de speen in de mond en je zult zien dat de speen overal terecht komt. Omdat je baby de speen in de mond heeft, zijn extra hygiëne maatregelen wel zo verstandig. Kook de speen regelmatig uit. De eerste 8 weken doe je dit zeker dagelijks. Vervang de speen wanneer je scheurtjes, slijtage of gaatjes ziet. Anders wordt het een broedplaats voor bacteriën. Stop de speen ook niet in je eigen mond wanner het bijvoorbeeld op de grond heeft gelegen. Zo komen jouw mondbacteriën in de mond van je baby.
Beperk het gebruik van de speen
Gebruik de speen alleen wanneer het echt nodig is. Bijvoorbeeld bij het in slaap vallen of op momenten dat troosten echt niet helpt of je even niet kunt troosten omdat je ergens anders mee bezig moet zijn. Haal daarnaast de speen uit de mond wanneer je baby in slaap is gevallen.
Stop op tijd met de speen
Het Nederlands Jeugd en Gezondheidscentrum adviseert om te stoppen voordat je baby 1 jaar wordt. Lukt dit niet? Stop dan in ieder geval voordat je kindje begint met het wisselen van de tanden, zo rond de 5 jaar. Anders veroorzaak het gebruik van de speen blijvende schade aan het gebit.
