Zonder moederkoek (placenta), geen baby! Deze zin geeft eigenlijk al aan dat een gezonde moederkoek van levensbelang is voor je baby. De moederkoek is de scheiding én tegelijkertijd de verbinding tussen moeder en kind. Hoe dat zit? Wat is de placenta precies? En welke functies heeft het?
Moederkoek (placenta) : wat is het?
De moederkoek is de nederlandse vertaling van het Latijnse woord Placenta. Het is een orgaan dat tijdens een zwangerschap bij je baby in de baarmoeder groeit. Al het eten en drinken komt via jouw bloed en de placenta bij je baby terecht. Het is dus van levensbelang voor je baby tijdens de zwangerschap. Wanneer de bevruchte eicel zich aan het begin van de zwangerschap innestelt in de baarmoeder, splitst deze zich in de placenta en je baby. De moederkoek zit vast aan de baarmoederwand op de plek waar de eicel zich had ingenesteld en is ook via de navelstreng verbonden met je baby.
Moederkoek (placenta) : hoe ziet het eruit?
Het filter het bloed. Het is dan ook een bloederige massa. Aan het einde van de zwangerschap weegt het gemiddeld een halve kilo, is het zo’n 20 centimeter groot en 2,5 centimeter dik.
Moederkoek (placenta) : wat zijn de functies?
De moederkoek heeft vanaf de start van de zwangerschap een cruciale rol. In de eerste 12 weken ondersteunt het de groei van je baby, daarna is je moederkoek volledig ontwikkeld en is het in staat om de volgende functies te vervullen:
Scheiding tussen moeder en kind
De moederkoek zorgt ervoor dat de bloedsomloop van de moeder en het kindje gescheiden zijn. Daarom is het ook goed mogelijk dat jij en je baby een andere bloedgroep hebben. Dit is zeer belangrijk want jij kunt bijvoorbeeld bloedgroep A hebben, je partner bloedgroep AB en je baby bloedgroep B. Bloedgroep A en B gaan niet goed samen, waardoor dit tot ernstige complicaties zou kunnen leiden wanneer de bloedgroepen met elkaar in contact zouden komen. Mooi dat de natuur een placenta heeft bedacht. De placenta bestaat namelijk uit twee delen, het moederdeel en het kindsdeel, welke gescheiden wordt door een membraan.
Bescherming tegen schadelijke stoffen
De moederkoek beschermt je baby tegen schadelijke stoffen, bacteriën en parasieten, maar niet tegen alles. Het is geen vrijbrief om toch te gaan roken of alcohol te drinken. Dit komt namelijk wel direct bij je baby terecht. Ook biedt het geen bescherming tegen bepaalde virussen en sommige medicijnen.
Verbinding van moeder en kind
Het moederdeel van de placenta filter jouw bloed en zorgt ervoor dat zuurstof, voedingsstoffen, hormonen en antistoffen via het kindsdeel van de placenta en de navelstreng bij je baby terecht komen. Het bloed van je baby wordt gefilterd en het koolzuur en de afvalstoffen worden afgevoerd via jouw eigen bloed en verlaten het lichaam via je longen en nieren.
Moederkoek en hormonen
Vanaf de start van je zwangerschap maakt je placenta hormonen aan die van belang zijn voor je zwangerschap, bevalling en borstvoeding. Dit zijn de hormonen Oestrogeen, Progesteron, hCG en HPL. Wanneer je net zwanger bent, krijg je vaak al last van de eerste zwangerschapskwalen. Het hCG (zwangerschapshormoon) vermenigvuldigt zich in hoog tempo in je lichaam en zorgt voor die positieve zwangerschapstest. Het zorgt er daarnaast voor dat je baby kan groeien. Progesteron zorgt ervoor dat je baarmoeder zich niet vroegtijdig gaat samentrekken. Oestrogeen zorgt voor de groei van de baarmoeder, dat de melkproductie op gang komt en dat de eierstokken tijdens de zwangerschap niet actief zijn. HPL zorgt er vanaf de 5e maand van je zwangerschap voor dat je lichaam je baby niet afstoot vanwege “vreemde genen”. Samen zorgen deze hormonen voor een goede balans en leef/ groeiomgeving voor je baby.
De nageboorte
De moederkoek weegt dus gemiddeld zo’n halve kilo en verliest zijn functie vanaf het moment dat je baby geboren is. Je lichaam zal de placenta ook afstoten. Binnen een half uur na de geboorte van je baby laat de placenta los en zal deze ook geboren worden. Dit heet de nageboorte. Wanneer dit niet vanzelf gebeurt, zal de verloskundige of gynaecoloog ingrijpen en moet de placenta operatief verwijderd worden. De placenta zit vast aan de baarmoedermond. Op die plek blijft een wond achter, welke nog een paar weken zal blijven bloeden.
